Het zadel in balans
Alles wat je moet weten over je zadel en wat je aan de buitenkant kunt waarnemen.
1_ Ligt het zadel in balans? Niet naar voren of naar achteren?
2_ Zit de ruiter op het juiste zwaartepunt in het zadel en op de rug van het paard?
---> Een ruiter met een zit uit balans kan hetzelfde effect hebben als een slecht passend zadel, er is dan nl. een ongelijke drukverdeling.
Er is geen paard hetzelfde gebouwd of rechtgericht.
Geen rug is hetzelfde, geen paard beweegt gelijk aan het andere paard, geen ruiter is gelijk of hetzelfde en daar zit dan ook meteen het aandachtspunt van het zadelpassen. Het zadel wordt meestal in de fabriek gemaakt zonder rekening te houden met al die verschillen. Maar bij elke discipline is het zo dat het zadel het paard niet mag storen maar in balans in de beweging meeveert zonder vertraging en zonder de verkeerde bewegingsafloop. En daar ontbreekt het in de praktijk nog wel eens aan. Is de boom van het zadel goed voor de beweging van je paard, de kamerbreedte ook naar wens, dan is er veel te verbeteren met de wol of andere kleine aanpassingen van tijdelijke aard. Ook ongelijke bespiering van de schouders heeft invloed op je zadel.
Hoe is de constructie van het zadel?
Hoe is de kwaliteit van de boom en het kopijzer? Zijn er bijvoorbeeld scheuren in het materiaal of is het kromgetrokken.
Zijn de kussens goed gevuld? En hoe is de kwaliteit van het vulmateriaal?
Andere verborgen gebreken komen pas aan het licht, als je het zadel openmaakt. Dat is vooral aan te raden als je een zadel 2e-hands koopt. In veel 2e-hands zadels zitten gebroken kopijzers of bomen, al dan niet weer aan elkaar gelast of anderszins opgelapt. Helaas komt dit de flexibiliteit van je zadel en dus de bewegingsvrijheid niet ten goede. In tegendeel het paard zal altijd last hiervan hebben.
Verborgen gebreken.
Verborgen gebreken kom ik vaak tegen in de praktijk. Kleine aandachtspunten zijn overkomelijk maar spijkers en popnagels op verkeerde plaatsen die door de kussenvulling heensteken, stijgbeugelophangingen die prikken, krom getrokken bomen, wiggen ingebouwd onder de kussens die ongelijk zijn, de kussenophanging die ongelijk is, gebroken kopijzers kortom teveel om op te noemen. En het belangrijkste hiervan is om als ruiter bewust te worden van al die dingen en veranderingen zodat ik het op tijd kan verbeteren voor ruiter en paard.
De vorm van je paard kan veranderen.
Afhankelijk van seizoen, training of stilstand door blessures (ook van de ruiter) is het paard breder of smaller in de rug. Het zadel moet dan worden aangepast. Hetzij door de kussens bij te vullen, hetzij door het wisselen van een kopijzer. Soms heb je een ander zadel nodig.
Hoe weet je nu wanneer je paard verandert? Ten eerste kan je de omtrek meten met een plastic lint bij de schoft. Dan weet je wanneer jouw paard breder of smaller is geworden en je op de kamermaat van je zadel moet gaan letten. Ten tweede: je zet jouw paard vierkant en je gaat achter je paard staan. Dan kan je zien hoe symmetrisch de vorm van de spieren van het kruis zijn. Bij het paard op de foto hierboven is het aardig gelijk aan het worden. Als je regelmatig op dezelfde manier foto's en filmpjes maakt met en zonder zadel kun je de verschillen of overeenkomsten in de gaten houden.
Hoe hangt je zadel op de zadelsteun?
Let goed op: de wolvulling van je zadel kan worden weggeduwd door de stangen van je zadelsteun (zadelvormsteun, niet de stang) binnen 1 of 2 dagen. Wel 3 tot 4 cm kunnen de kussens worden ingedeukt. Het is duidelijk dat je zadel dan helemaal uit balans raakt en voor geen meter meer ligt op je paard. Het kan worden nagevuld maar het is dweilen met de kraan open. De oplossing is een stang, de middelste buis ophogen met pvc-buis of lat zodat de kussens vrij komen te liggen van de metalen stangen. Alleen dan voorkom je deze verzakkingen.